Sở Kế hoạch và Đầu tư vừa báo cáo UBND TP HCM tình hình xử lý dự án đầu tư có sử dụng đất, trong đó cho biết có 62 dự án bất động sản chưa đủ điều kiện làm dự án nhà ở thương mại. Nguyên nhân là dự án không có đất ở theo Luật Nhà ở 2014. Sở kiến nghị UBND thành phố không chấp thuận chủ trương đầu tư cho các dự án này vì không đáp ứng điều kiện theo quy định.
Một số dự án không đủ điều kiện xử lý hồ sơ thuộc các doanh nghiệp: Công ty cổ phần Phát triển Hoa Lâm, Công ty cổ phần Địa ốc Thủ Thiêm, Công ty cổ phần Bất động sản Trường Phát Lộc, Công ty cổ phần Bất động sản Nam Khang, Công ty Điền Phúc Thành, Công ty TNHH Đầu tư Địa ốc Thành phố. Ngoài ra còn có Công ty cổ phần Đầu tư Xây dựng Thương mại Hậu Giang, Công ty Cổ phần I Con, Công ty TNHH Xây dựng kinh doanh Phát triển nhà Sang Anh, Công ty Cổ phần Bất động sản Hiệp Phúc, Công ty cổ phần Minh Long Đông Sài Gòn.
Sở Kế hoạch và Đầu tư cũng đang xem xét giải quyết chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định đối với 55 dự án. Trong đó 49 dự án có vướng mắc thuộc thẩm quyền xem xét của TP HCM, 3 dự án đang vướng mắc về pháp luật, 3 dự án đang được cơ quan có thẩm quyền thanh tra - kiểm tra. Với dự án đang thanh, kiểm tra, Sở đề xuất chờ kết luận của các cơ quan chức năng để tiếp tục xem xét giải quyết. Các dự án chưa hoàn thiện hồ sơ, nhà đầu tư tiếp tục bổ sung.
Với dự án gặp khó khăn vướng mắc về việc xử lý đất kênh rạch, đường đi, Sở Quy hoạch Kiến trúc và Sở Tài nguyên Môi trường sẽ tham mưu UBND TP HCM ban hành bộ tiêu chí để xem xét tách thửa độc lập làm cơ sở giao đất theo Nghị định 148.
Đối với dự án gặp vướng mắc vì chưa có trong chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở thành phố, Sở Xây dựng sẽ rà soát quy định và phối hợp với Sở Kế hoạch Đầu tư để cập nhật hằng quý. Dự án có nguồn gốc đất cổ phần hóa, hoặc có đất được giao do Nhà nước quản lý, các sở ngành sẽ tham mưu cho UBND thành phố xin ý kiến trung ương về hướng xử lý.
Tổng giám đốc một doanh nghiệp bất động sản có dự án nhà ở đang làm thủ tục tại khu Nam TP HCM tiết lộ, công ty đã khởi động việc xin chấp thuận chủ trương đầu tư dự án từ năm 2021 nhưng đến giữa năm 2023 vẫn chưa xong thủ tục này.
"Chúng tôi hiểu đây là vướng mắc quy định pháp luật thay đổi nên kiên nhẫn chờ các hướng dẫn của cơ quan chức năng. Tuy nhiên, dự án càng kéo dài chi phí càng đội lên, nguy cơ rủi ro cho doanh nghiệp cũng nhiều hơn", CEO này chia sẻ.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) cho biết, tuy là đầu tàu kinh tế cả nước, ba năm qua số dự án bất động sản được chấp thuận thủ tục đầu tư tại TP HCM nhỏ giọt như "nắng hạn chờ mưa". Cụ thể, năm 2021 có 7 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư, năm 2022 có 2 dự án và 5 tháng đầu năm 2023 có thêm 2 dự án nữa được thuận chủ trương. Tổng cộng 2,5 năm qua kể từ khi Luật Đầu tư 2020 có hiệu lực, TP HCM chỉ có 11 dự án vượt qua bước thủ tục này. Trong khi đó, nhà ở xã hội và loại hình bất động sản mới như officetel không ghi nhận dự án nào được chấp thuận.
Ông Châu phân tích, theo Luật Đầu tư 2020 và Luật Nhà ở 2014, chấp thuận chủ trương đầu tư là bước đầu tiên (tạm gọi là bước 1) trong hành trình chuẩn bị hồ sơ pháp lý cho guồng quay của một dự án bất động sản. Nếu doanh nghiệp không vượt qua được bước này, dự án không thể thực hiện các bước thủ tục tiếp theo, đồng nghĩa bị treo dự án dù các chi phí đầu tư đã đổ vào dự án rất lớn.
Chủ tịch HoREA chỉ ra các dự án đang bị ách tắc chủ yếu vướng Nghị định 31 hướng dẫn về Luật Đầu tư. Đơn cử, quy định để được chấp thuận chủ trương đầu tư, doanh nghiệp phải chứng minh dự án phải có trong danh mục dự án nhà ở ban hành kèm theo kế hoạch phát triển nhà ở của thành phố. Điểm này vênh với thực tiễn ở chỗ TP HCM chưa có chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở thành phố cập nhật hàng tháng hoặc hàng quý.
Một số ách tắc do vướng quy định phải có 100% đất ở (thổ cư) mới được chấp thuận đầu tư dự án nhà ở hoặc dự án vướng đất kênh rạch, đường đi đã khiến rất nhiều doanh nghiệp không thể hoàn thành thủ tục xin chấp thuận đầu tư dự án.
Ông Châu đánh giá bên cạnh Luật Nhà ở đang sửa đổi, việc cấp bách cần làm là phải nhanh chóng sửa Nghị định 31 hướng dẫn về Luật Đầu tư 2020, nhằm khơi thông pháp lý, thúc đẩy tiến độ cho các dự án.
"Nhà nước tháo gỡ vướng mắc pháp lý cho các dự án sẽ góp phần giảm chi phí đầu vào của hàng hóa, giúp kéo giảm giá nhà, có lợi cho cả nhà quản lý, doanh nghiệp và người dân", ông Châu nói.
